De Franciscushoeve.

In Wijk Callantsogervaart /Zwanenbalg staat de Franciscushoeve, adres Callantsogervaart 7.

Het is een woonvorm van ’s Heeren Loo, waar cliënten wonen die geestelijke en/of

lichamelijke beperkingen hebben.

Overdag is er een dagactiviteitencentrum van ’s Heeren Loo gevestigd. Dit is weer een andere groep cliënten die elders woont.

Het bestuur van de B.V.Z. heeft regelmatig contact met de leiding van de Franciscushoeve. Dankzij deze samenwerking vinden de meeste activiteiten op de Franciscushoeve plaats. De cliënten van de Franciscushoeve en de grote en kleine bewoners van Zwanenbalg en de Callantsogervaart nemen er samen aan deel, zodat naast het woon- en leefgenot ook de onderlinge contacten worden verbeterd.

Om dit contact te formaliseren is er 9 april 2010 door ’s Heeren Loo en de B.V.Z. een intentieverklaring getekend!

Ontstaan

Halverwege de zestiende eeuw ontstonden de eerste stolpboerderijen. Ze zijn afgeleid van de langhuisboerderij, die al in de Bronstijd voorkwam. De vijftien meter lange Langhuisboerderij had genoeg opslagplek voor hooi en dieren.

De stolpboerderij heeft een lange geschiedenis. Oorspronkelijk vond het boerenbedrijf - de boer zorgde toen nog overal zelf voor - onderdak in de zogenaamde langhuisboerderij, zo'n vijftien of meer meters lang; zoals in de Bronstijd al voorkwam. Die boerderij herbergde mensen en dieren. De koeien stonden in twee rijen naast elkaar langs de twee buitenmuren, gescheiden door een gegraven grup, een greppel waar de mest in viel. Het woon- en slaapgedeelte bevond zich in diezelfde ruimte, met een opening in het rieten dak als schoorsteen. Hooi werd apart van de boerderij opgeslagen in de hooiberg. Dit type boerderij is mettertijd blijven veranderen. Het woongedeelte werd met planken eerst, later met een stenen muur, gescheiden van de koegang. Tot na 1600 kwam de langhuisboerderij in West-Friesland voor, hoewel het hooi toen al gemakshalve binnenshuis werd bewaard. Al in de zestiende eeuw deed de piramidevormige stolp zijn intrede. Het echt nieuwe waren de vier lange stijlen, die samen het hoge tentvormige dak droegen. Zo ontstond het 'vierkant', voor opslag van hooi en graan.

De stolpboerderij werd geschikt geacht om grote hoeveelheden graan en hooi op te slaan en werd hiermee een geschikte opvolger van de langhuisboerderij, die tot de zestiende eeuw nog voorkwam in West-Friesland. In de zeventiende en achttiende eeuw ontstond er steeds meer vruchtbare landbouwgrond na de komst van droogmakerijen als de Beemster en de Purmer. In deze periode ging het erg goed met de boeren uit West-Friesland en de stolpboerderijen schoten dan ook als paddenstoelen uit de grond.

Deze typische boerderijen kenmerken zich door hun vierkante oppervlakte en in het landschap als piramides.

Sinds de Tweede Wereldoorlog is het aantal stolpboerderijen sterk verminderd. De rieten daken maken de boerderijen gevoelig voor blikseminslag, waardoor relatief veel exemplaren verloren zijn gegaan door brand na een onweersbui. Bovendien werden de stolpen steeds minder geschikt voor bedrijvigheid en koeien konden zich beter huisvesten in grotere stallen. Sinds 1970 wordt de stolpboerderij alleen nog als woonhuis gebruikt. Er zijn er nog ongeveer 5500 te vinden, waarvan de meesten in West-Friesland. Veel boerderijen vallen tegenwoordig onder monumentenzorg.

 Fransciscushoeven begin 1900

Zo verviel de Franciscushoeve ook in een rap tempo, totdat in 2000 de Wijk Zwanenbalg ontstond en ook de boerderij een tweede leven kreeg, namelijk als  verlengstuk van zorgcentrum Noorderhaven. (In 2011 werd zorgorganisatie Noorderhaven overgenomen door zorggroep 's Heeren Loo.)

Voor de verbouwing van 2002:

Verbouwing van de Franciscushoeve 2002.

.

 

 

 

Na verbouwing rond 2002

 

   

 

 

Meer folder informatie:

Franciscushoeve-1.

Franciscushoeve-2.

 

 

Meer weten over de (stolp)boerderijen van NoordHolland.

Link naar het onderzoeksrapport KANSEN VOOR DE STOLP IN NOORD-HOLLAND